Bovenop de Akropolis was vroeger een klein museum gehuisvest waarin opgravingen van de Akropolis tentoongesteld werden. Zoals je wellicht verwacht en begrijpt, barstte dit museum behoorlijk uit zijn voegen. Na jaren van discussie en ontwerpwedstrijden werd in 2003 begonnen met de bouw van het nieuwe Akropolismuseum, waarna het in 2009 geopend kon worden.

De bouw verliep niet zonder slag of stoot. Onder de geplande locatie bevond zich een archeologische site, die natuurlijk niet verloren mocht gaan. Nadat de ruïnes hiervan blootgelegd waren, zijn ze geïntegreerd in het museum en is de bouw doorgegaan. In het museum vind je een zuilengalerij, waar je de metopen (de vierkante blokken met beeldhouwwerk) van het Parthenon kunt zien. Deze galerij is even groot als het Parthenon dat je bovenop de Akropolis vindt. Opvallend zijn hier enkele lege stukken in de zuilengalerij. Dit heeft te maken met de Elgin Marbles, een doorn in het oog van alles dat Grieks is..

Tussen 1801 en 1812 deed Thomas Bruce, de Zevende Graaf van Elgin, onderzoek naar de Akropolis. Hij nam daarop een enorme collectie aan sculpturen en beelden mee, zowel van het Parthenon, als ook van de Propyleeën, de Tempel van Athena Nikè en het Erechtheion (vandaar ook dat er daar in het museum een Kariatide mist). Lord Elgin, zoals Thomas Bruce genoemd werd, bewaarde de beelden enkele jaren op Malta, alvorens ze naar Schotland getransporteerd werden. De kosten hiervoor zouden tegenwoordig een slordige vijf miljoen euro geweest zijn. Toen Lord Elgin in een scheiding belandde, brak de financiële nood aan. Hij had de kunstwerken willen gebruiken om zijn eigen huis te decoreren, maar door deze financiële problemen moest hij de kunstwerken wel verkopen. De Britse staat koos er uiteindelijk voor om de kunstwerken te kopen voor £35,000 - ongeveer de helft van wat Lord Elgin voor het transport betaald had - en tentoon te stellen in het British Museum. Andere mogelijke kopers, zoals Napoleon, boden weliswaar meer geld, maar hadden plannen die Lord Elgin niet aanstonden.

De Grieken zijn tot op de dag van vandaag van mening dat het gaat om diefstal en vandalisme. Diefstal, omdat ze de stukken als Grieks eigendom beschouwen en vandalisme, omdat Lord Elgin om de werken ordelijk mee te krijgen, sommige stukken in meerdere delen had laten zagen. Lord Elgin deed dit alles met toestemming van de Ottomaanse overheid toentertijd. Zij gaven hem volgens overlevering toestemming om de Akropolis te onderzoeken. Het daadwerkelijke document van de sultan is nooit gevonden. De Britten gaan er echter prat op dat zij zeker weten dat Elgin toestemming had: In het British Museum stellen zij een brief tentoon, welke een Engelse vertaling van een Italiaanse kopie van de originele Turkse brief zou zijn. Volg jij het nog?

In het Akropolismuseum zijn de plekken waar de (in hun ogen) gestolen werken thuis horen dan ook duidelijk gemarkeerd. Sinds Melina Merkouri, minister van Cultuur in de jaren '80, zijn er constant pogingen gedaan om de Elgin Marbles terug te halen naar Griekenland: Via diplomatieke, politieke en juridische wegen. Ook UNESCO doet pogingen om te bemiddelen.

Ondanks de brede steun voor de Grieken in deze moeilijke zaak blijft het British Museum bij zijn standpunt. De werken zijn twee eeuwen terug legaal verkregen door het museum - of Lord Elgin ze rechtmatig van de Akropolis had verkregen wordt dus wel sterk betwijfeld - en de scheiding tussen de twee musea komt de kunst ten goede, aangezien zij nu in meerdere landen en vanuit verschillende invalshoeken te zien is. In 2021 riep UNESCO Groot-Brittannië op de kunstwerken terug te brengen naar Athene. Premier Boris Johnson beantwoordde dit met een duidelijk 'Nee', ondanks polls in het Verenigd Koninkrijk die aangaven dat ook de Britse bevolking de Elgin Marbles terug zou willen sturen naar Griekenland. Wat je ook van de kwestie denkt, voor de Grieken kan er maar een oplossing zijn...

In 2014 is er een film gemaakt over de kwestie: The First Line, ook wel Promakhos genoemd. De film is te vinden op Netflix.