Delphi | ΔΕΛΦΟ'Ι

Voor de Grieken was Delphi het centrum van de wereld. Zoals voor alles hadden ze ook hiervoor een mythologische verklaring. De mythe vertelt ons dat Zeus op zoek was naar het middelpunt van de aarde. Hij liet daarom tegelijkertijd twee adelaars los. Waar zij elkaar zouden treffen - dat moest het middelpunt zijn. Zij kruisten elkaar vervolgens boven Delphi, waar het middelpunt dus wel moest zijn. Om dit te markeren werd een steen in Delphi geplaatst, de omphalos, of wel navelsteen. Deze steen is in het museum van Delphi te zien, evenals andere opgravingen van de site.

 

Delphi stond bekend als de verblijfplaats van Apollo. Vanaf de zesde eeuw v. Chr. brak er een periode aan, waarin Delphi grote rijkdom kende. Het was een populaire bestemming voor eenieder die raad of advies nodig had van het orakel. Het orakel werd bezocht door koningen en helden en komt in vele mythes en epen voor. Bij het orakel kreeg je advies van de god Apollo, via een speciaal verkozen priesteres: de Pythia. Deze Pythia gaf boodschappen in raadsels door - helemaal eenduidig waren ze nooit. Denk hierbij maar aan de arme Croesus van Lydië. Toen hij het orakel vroeg of hij ten strijde moest trekken tegen Cyrus de Grote van Perzië, kreeg hij als antwoord dat er een groot rijk verloren zou gaan als hij de rivier zou oversteken. Croesus zag dit als aanmoediging om de oorlog te starten... Helaas bedoelde de Pythia dat zijn eigen grote rijk ten onder zou gaan. Lydië verloor de strijd en ging jammerlijk ten onder. Delphi zelf sloot zijn deuren in 391 n. Chr., toen de Byzantijnse keizer Theodosius I alle heidense heiligdommen in zijn rijk liet sluiten.

 

Bij aankomst in Delphi zie je allereerst het Schathuis van de Atheners. De schathuizen in Delphi waren de plaatsen waar een stad of (ei)land de schatten neerzetten, die zij aan Apollo gaven om hem te danken voor zijn hulp. Tegelijkertijd werden grote overwinningen afgebeeld op de schathuizen, om de eigen pracht en praal tentoon te stellen. Op het Schathuis van de Atheners, dat vermoedelijk geschonken werd na de overwinning bij Marathon, zien we de werken van Herakles en afbeeldingen van Theseus.

 

Verderop op de heuvel ligt de belangrijke Tempel van Apollo. De huidige tempel werd in de zesde eeuw v. Chr. gebouwd. Twee spreuken stonden op de tempel, te weten "ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ", 'Ken jezelf' en "ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ", 'Niets te veel'. In de wintermaanden werd Apollo hier afgelost door Dionysos. Het orakel was dan gesloten en Dionysos bewaakte het heiligdom in die drie maanden. Het orakel was in de overige negen maanden wel geopend, maar dan ook slechts een dag per maand. 

 

Net om de hoek bij de tempel van Apollo vinden we het theater, met daarboven ook een stadion. Deze twee plaatsen waren van groot belang tijdens de vierjaarlijkse Pythische Spelen. Deze spelen, die samen met de Olympische, de Isthmische en Nemeïsche Spelen de 'Panhelleense Spelen' vormden, onderscheidde zich van de andere door een grotere rol voor kunst en cultuur.

 

Buiten de site van Delphi, een stuk lager op de berg vinden we de marmária, volgens de lokale bevolking een marmergroeve. In deze marmergroeve staat ook een van de bekendste bouwwerken van Delphi: de Tholos, een Heiligdom van Athena Pronaia. Ten onrechte wordt vaak gedacht dat het orakel hier zetelde, maar dat was dus bij de Tempel van Apollo op de berg zelf. Deze tempel diende ter bescherming van Apollo. De naam 'Pronaia' komt van 'προ του ναού', ofwel 'voor de tempel'. Hier werd dus Athena aanbeden, die op haar beurt dan haar halfbroer Apollo moest beschermen. Al tijdens de neolithische, Minoïsche en Myceense tijd werd deze plek gebruikt voor verering. Hierbij ging het dan om een cthonische godheid, zoals Gaia (Moeder Aarde), al zijn er ook bewijzen voor haar dochter Themis, de personificatie van orde en recht en heerser over orakels.